فيلسوف شهير و حكيم فرزانه، علامه شهيد مطهري(ره) كتابي دارد به نام “جاذبهو دافعه علي(ع) “ اين كتاب مشتمل است بر يك مقدمه و دو بخش، در مقدمه، كلياتي درباره جذب و دفع به طور عموم و جاذبه و دافعه انسان‌هابه طور خصوص بحث شده است. در بخش اول جاذبه علي(ع) كه همواره دل‌هايي را به سوي خود كشيده و مي‌كشد و فلسفه آن و فايده و اثر آن، موضوع بحث قرار گرفته است. دربخش دوم، دافعه نيرومند آن حضرت كه چگونه عناصري را به سختي طرد مي‌كرد توضيح و تشريح شده است. استاد شهيد در اين كتاب ثابت نموده كه علي(ع) دو نيرويي بوده است و هركس كه بخواهد در مكتب او پرورش يابد بايد دو نيرويي باشد. با اين مقدمه كوتاه اينك فرازهايي از ديدگاه آن شهيد بزرگوار را پيرامون شناخت وي از شخصيت ملكوتي حضرت علي(ع) به صورت اختصار خواهيم آورد؛
1. تاثير علي(ع) بر روي انسان‌ها: يكي ازجوانب و نواحي وجود اين شخصيتعظيم، ناحيه تاثير او بر روي انسان‌ها به شكل مثبت يا منفي است و به عبارتديگر “جاذبه و دافعه” نيرومند اوست كه هنوز هم نقش فعال خود را ايفا مي‌نمايد.
2. امتياز اساسي علي(ع:) امتياز اساسي علي(ع) و ساير مرداني كه از پرتو حق روشن بوده‌اند اين است كه علاوه بر مشغول داشتن خاطرها، به دل‌ها و روح‌ها نور و حرارت و عشق و نشاط و ايمان و استحكام مي‌بخشند.
3.خاصيت و مكتب علي(ع:) در علي(ع) هم خاصيت فيلسوف است و هم خاصيت رهبر انقلابي و هم خاصيت پير طريقت و هم خاصيتي از نوع خاصيت پيامبران مكتب او هم مكتب عقل و انديشه است و هم مكتب شور و انقلاب و هم مكتب تسليم و انضباطو هم مكتب حسن و زيبايي و جذبه و حركت.
4. بيان اوصاف علي(ع:) پيش از آنكه امام عادل براي ديگران باشد و درباره ديگران به عدل رفتار كند خود شخصا موجودي متعادل و متوازن بود. كمالات انسانيت را باهم جمع كرده بود. همانديشه‌اي عميق و دور رس داشت و هم عواطفي رقيق و سرشار، كمال جسم و كمال روح را توام داشت. شب هنگام عبادت از ماسوي مي‌بريد و روز در متن اجتماع فعاليت مي‌كرد. روزها چشم انسان‌ها مواسات و از خودگذشتگي‌هاي او را مي‌ديدو گوش‌هايشان پند و اندرزها و گفتارهاي حكيمانه‌اش را مي‌شنيد و شب چشم ستارگان اشك‌هاي عابدانه‌اش را مي‌ديد و به گوش آسمان مناجات‌هاي عاشقانه‌اش را مي‌شنيد. هم مفتي بود وهم حكيم، هم عارف بود و هم رهبر اجتماعي، هم زاهد بود و هم سرباز، هم قاضي بود و هم كارگر، هم خطيب بود و هم نويسنده، بالاخره به تمام معني يك انسان كامل بود با همه زيبايي‌هايش.