دو کارکرد مهم اجتماعی پیامبر خاتم
ایناعتقاد، در عمل، سبب تعطیلی دو کارکرد مهم پیامبر صلی الله علیه و آله در جامعه شد. یکی اینکه او به حکم الهی مبیّن و مفسر آیات قرآن بود تا مردم این قانون اساسی را از او فراگیرند: «وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیْهِمْ»[3] ؛ و قرآن را [هم‏] به سوىتو نازل کردیم به خاطر اینکه براى مردم آنچه را که براى [هدایتشان‏] به سویشان نازل شده بیان کنى.
و دیگر اینکه او متولی اجرای احکام دین، و قوانین قرآن کریم در جامعه بود. آیات ولایت پیامبر صلی الله علیه و آله بر مردم و الزام مردم به پیروی از دستورات آن حضرت[4] همه بر این اساس استوار است.
این خود نشان می ‌دهد قرآن کریم، بی معلم، رسالت هدایت[5]، و بی ‌متولی، وظیفه ‌ی زدودن اختلاف از جامعه [6] را هرگز آنگونه که باید ادا نخواهد کرد.
برای همین لازم بود آن دو شأن رسول خدا صلی الله علیه و آله؛ پس از ایشان همچنان در امت اسلامی تداوم داشته باشد. برای همین، عقل حکممی ‌کند پس از او کسی در مسند جانشینی او قرارگیرد که شبیه ‌ترین افراد بهآن حضرت باشد، به ویژه در اجرای این دو رسالت؛ هم تبیین کننده ‌ی وحی الهیباشد (قرآن و معارف الهی)، و هم بتواند جامعه اسلامی را به مانند رسول خداصلی الله علیه و آله بر اساس آموزه ‌های وحیانی و نه نفسانی اداره کند.